Tırnak mantarları ve tedavisi
Tırnak mantarı tedavisi nasıl yapılır? Tırnak mantarı, tırnağınızın veya tırnağınızın ucunun altında beyaz veya sarı bir nokta olarak başlayan yaygın bir durumdur.
Mantar enfeksiyonu arttıkça, tırnak mantarı tırnağınızın renginin bozulmasına, kalınlaşmasına ve kenarda şekil bozukluklarına neden olabilir. Birkaç tırnak beraber hastalanabilir.
Mantar enfeksiyonları bulaşıcıdır. Mantar enfeksiyonu:
- kişiden kişiye,
- kişiden ayakkabıya,
- ayakkabından başka kişiye,
- ayaktan vücudun başka yerlerine
temas yoluyla bulaşabilir.
Tırnak çok sert bir doku olduğu için tedavisi özel ilaçlarla (tırnak cilası) yapılır ve uzun sürer. Yine mantar enfeksiyonları inatçı olduğu için de tekrarlama riski vardır. Şekil bozuklukları başlayan tırnakta tedavinin özenle ve sabırla uygulanması önemlidir.
Tırnak mantarına tıpta onikomikozis denir.
Tırnak Mantarı Belirtileri Nelerdir?
Tırnaklarınızdan birinde veya daha fazlasında şu belirtiler varsa tırnaklarınızda mantar enfeksiyonu olabilir:
- Tırnakta kalınlaşma
- Tırnakta beyazımsı ila sarı-kahverengi renk değişimi
- Gevrek, ufalanan veya yırtık pırtık tırnak
- Şekli bozuk tırnak
- Tırnakların altında mantar enfeksiyonu nedeniyle biriken artıkların neden olduğu koyu renk
- Tırnaklarda ve dolayısıyla ayakta artmış kötü koku
Tırnak mantarları el tırnaklarını da etkileyebilir ancak ayak tırnaklarında daha yaygındır.
Ayak ve tırnak bakımlarınıza rağmen yukarıdaki belirtileriniz varsa aile hekiminize ya da cildiye (dermatoloji) uzmanınıza randevu alabilirsiniz.
Tırnakta mantar enfeksiyonu neden olur?
Mantar tırnak enfeksiyonlarına çeşitli mantar organizmaları (mantarlar) neden olur. En sık rastlanan neden dermatofit adı verilen bir mantar türüdür. Maya ve küfler de tırnak enfeksiyonlarına neden olabilir.
Mantar tırnak enfeksiyonu her yaşta kişilerde gelişebilir, ancak yaşlı yetişkinlerde, ayaklara kan dolaşımının azalması ve bağışıklık sisteminin zayıflaması nedeniyle daha yaygındır. Tırnak yaşlandıkça kırılgan ve kuru olabilir. Tırnaklarda ortaya çıkan çatlaklar, mantarların girmesine izin verir.
Tırnakta mantar enfeksiyonu görülmesi riskini arttıran nedenler nelerdir?
- Yaşlanmak! Ayaklarda kan akışı azalır ve bağışıklık sistemi zayıflar
- Mantarlara daha uzun süre maruz kalmak (ortak ayakkabı veya terlik kullanımı)
- Daha yavaş büyüyen tırnaklar
- Aşırı ayak terlemesi
- Hava almayan ayakkabıların giyilmesi – Ayakların havasız kalması,
- Yüzme havuzları, spor salonları ve duş odaları gibi nemli ortak alanlarda çıplak ayakla yürümek
- Küçük bir cilt veya tırnak yaralanması veya sedef hastalığı gibi bir cilt rahatsızlığı geçirme
- Diyabet, dolaşım problemleri veya zayıf bağışıklık sistemi olması
Ağır bir tırnak mantarı vakası ağrılı olabilir ve tırnaklarınıza kalıcı hasar verebilir.
Tırnak mantarından nasıl korunabilirim?
- Düzenli olarak ellerinizi ve ayaklarınızı yıkayın. Enfekte bir tırnağa dokunduktan sonra ellerinizi yıkayın. Mantar enfeksiyonu temas ile bulaşır. Önce tırnaktan elinize sonra elinizle (örneğin) kaşıdığınız kolunuza mantar bulaşabilir.
- Ayaklarınızı yıkadıktan sonra kurulayın.
- Tırnaklarınızı düz bir şekilde kesin, kenarları bir tırnak törpüsü ile düzleştirin ve kalınlaşmış tırnak bölgelerini törpüleyin. Her kullanımdan sonra tırnak makaslarınızı dezenfekte edin. Tırnak makaslarını törpülemek için alkol ya da kolonya kullanabilirsiniz.
- Sık sık çoraplarınızı değiştirin. Hava geçirgenliği yüksek ve ter emici çoraplar tercih edin.
- Hava geçirgenliği yüksek, iyi havalanan ayakkabılar tercih edin. İyi nefes alan malzemelerden yapılmış ayakkabılar seçin.
- Mantar enfeksiyonu başladıysa eski ayakkabılarınızı atın ya da dezenfektanlar veya antifungal spreyler ile ayakkabılarınızdaki mantarları öldürün.
- Havuz alanlarında ve soyunma odalarında şahsi terliğinizi/ayakkabınızı giyin.
- Oje veya yapay tırnaklar kullanmayı bırakın
- Her müşteri için sterilize edilmiş manikür aletlerini kullanan bir tırnak salonu seçin.
Tırnak mantarı tedavisi nasıl yapılır?
Tırnak mantarı tedavisinde vücudun önemli kısmına yayılan mantar enfeksiyonu var ise oral (ağızdan alınan) haplar kullanılabilir. Ancak mantar enfeksiyonları için tedavide kullanılan haplar yüksek karaciğer yan etkisi potansiyeline sahiptir. Bu nedenle ilerlememiş mantar enfeksiyonlarında öncelikli olarak hap tercih edilmez.
Travazol, Butefin, Butafly, Exoderil, Oly gibi mantar kremleri yumuşak dokulardaki mantar enfeksiyonarı için oldukça başarılıdır. Ancak tırnak oldukça sert bir dokudur ve mantar kremleri tırnak mantarını tedavi etmekte yetersiz kalabilir. Bu nedenle tırnak mantarında başarılı tedavi için tırnak cilası setleri doğru şekilde ve yeterli sürede kullanılmalıdır.
Tırnak mantarı ve ayak mantarı birlikteliği çok sık görülmektedir ve bu nedenle çoğunlukla mantar kremi ve tırnak cilası seti birlikte reçete edilir.
Tırnak cilası seti nedir?
Tırnak oldukça serttir ve yüzeysel mantar enfeksiyonları için kullanılan kremler sert tırnak dokusuna invaze olup tırnaktaki hastalığa pek etki edemezler. Topikal antifungaller, tırnak cilası şeklinde uygulandığında etkinlikleri artar. Tırnak cilası sürüldükten sonra taşıyıcılar buharlaşırlar, tırnak üzerinde ilacın etken maddesi oklüzif bir örtü gibi tırnağı kaplar. Bu durumda ilacın difüzyonunu ve etkinliğini arttırır.
Tırnak cilası setleri, sert tırnak dokusuna daha iyi invaze olurlar ve mantar enfeksiyonlarına daha etkilidirler. Opilox, Siroksil, Loceryl, Razole, Miclast ve Nibulen gibi tırnak cilası setleri tırnak mantarları için üretilmiştir.
Mantar hastalıkları hakkında daha fazla bilgi alın: https://hekimimyanimda.com/etiket/mantar-hastaliklari/
