Diyabet ilaçları

Tip 2 diyabetli bazı insanlar, yaşam şekillerindeki değişiklikler, sağlıklı beslenme ve egzersizle kan şekerlerini sağlıklı seviyelere düşürebilir.

Ancak bazı tip 2 diyabet hastaları da diyabet ilaçlarına veya insülin tedavisine ihtiyaç duyar.

Sizin için hangi ilaçların en iyi olduğuna karar vermek, kan şekeri seviyeniz ve sahip olduğunuz diğer sağlık sorunları dahil olmak üzere birçok faktöre bağlıdır.

Doktorunuz farklı türdeki ilaçları birleştirerek kan şekeri seviyenizi normal sınırlara düşürmenize yardımcı olabilir.

Tip 2 diyabet tedavisinde kullanılabilinen bazı ilaçlar şöyledir:

Metformin (Glifor, Glucophage, Glukofen, Diaformin, Matofin, Janumet vb): Genellikle tip 2 diyabet için reçete edilen ilk ilaçtır. Karaciğerdeki glikoz üretimini azaltır ve vücudun insüline duyarlılığını arttırır. Böylece vücut insülini daha etkili kullanır.

• Bulantı ve ishal metforminin olası yan etkileridir. Metformin tok alındığında veya düzenli kullanıldığında vücut ilaca alıştığı için yan etki riski azalır.
• Metformin, sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve yaşam tarzı değişiklikleri kan şekeri seviyenizi kontrol etmek için yeterli gelmezse, tedavinize başka ilaçlar eklenebilir.

Sülfonilüreler: Bu ilaçlar vücudunuzun daha fazla insülin salgılamasına yardımcı olur.

• Bazı örnekleri, glyburide (DiaBeta, Glynase), glipizide (Glucotrol) ve glimepiride (Amaryl).
• Olası yan etkileri; kan şekeri seviyesinin normalin altına düşmesi ve kilo alımıdır.

Meglitinid: Repaglinid (Prandin) ve nateglinid (Starlix) gibi bu ilaçlar, pankreasın daha fazla insülin salgılaması için uyararak sülfonilüreler gibi çalışırlar, ancak etkileri daha çabuk başlar ve vücuttaki etkilerinin süresi daha kısa sürer.

• Ayrıca düşük kan şekeri ve kilo alımına neden olma riski vardır.

Tiazolidindion: Metformin gibi, bu ilaçlar da vücudu insüline daha duyarlı hale getirir.

• Bazı örnekleri; rosiglitazon (Avandia, Rosenda) ve pioglitazon (Actos, Glifix, Pioforce).
• Bu ilaçlar kilo alımı ve kalp yetmezliği ile anemi riskinde artış gibi daha ciddi yan etkilerle ilişkilidir. Bu riskler nedeniyle, bu ilaçlar genellikle diyabet tedavisinde ilk tercih edilen ilaçlar değildir.

DPP-4 inhibitörleri: Bu ilaçlar kan şekeri seviyelerini azaltmaya yardımcı olur, ancak etki ve güçleri çok azdır.

• Bazı örnekleri; sitagliptin (Januvia), saksagliptin (Onglyza) ve linagliptin (Trajenta).
• Kilo almaya neden olmazlar, ancak eklem ağrısına neden olabilirler ve pankreatit riskini artırabilirler.

GLP-1 reseptör agonistleri: Bu enjekte edilebilir ilaçlar sindirimi yavaşlatır ve kan şekeri seviyelerini düşürmeye yardımcı olur.

• Bazı örnekleri; exenatide (Byetta, Bydureon), liraglutid (Victoza, Saxenda) ve semaglutide (Ozempic)
• Kullanımları genellikle kilo kaybı ile ilişkilidir.
• Olası yan etkileri, bulantı ve pankreatit riskinde artıştır.
• Ayrıca, son araştırmalar, liraglutid ve semaglutide’nin, kalp krizine ve inmeye yakalanma riski yüksek kişilerde, kalp krizi ve inme riskini azaltabileceğini göstermiştir.

SGLT2 inhibitörleri: Bu ilaçlar böbreklerin şekeri kana geri emmesini önler. Glukozun %90 oranında geri emiliminin sağlandığı böbrek proksimal konveks tübüllerinde glukoz geri emilimini engelleyerek etkisini gösterir. Böylece, kandaki şeker ile beraber sodyum idrarla atılır. Böbreklerden şeker atıldıkça kan şekeri seviyesi düşer.

• Bazı örnekleri; canagliflozin (Invokana), dapagliflozin (Farxiga) ve empagliflozin (Jardiance).
• Bu ilaçlar, kalp krizi ve inme riski yüksek olanlarda, kalp krizi ve inme riskini azaltabilir.
• Bazı olası yan etkileri; vajinal mantar enfeksiyonları, idrar yolu enfeksiyonları, düşük tansiyon ve daha yüksek diyabetik ketoasidoz riski.
• Canagliflozin, bu sınıftaki diğer ilaçlardan farklı olarak, alt ekstremitede amputasyon riskinde artış ile ilişkilendirilmiştir.